Lisa is een inclusief theaterproject, waarin tal van partijen betrokken zijn. Hoe is dit project precies ontstaan?
Jens: “Heel toevallig eigenlijk. Een tiental jaar geleden had Heuvelheem al eens meegewerkt aan een inclusief toneelstuk: ‘De liefde van mijn leven’. De regisseur was toen ook Eric Meirhaeghe. Met zijn toneelvereniging ‘Kleine ka’ probeert Eric elk jaar iets te doen voor het goede doel. Dit jaar heeft hij geopteerd voor een nieuwe samenwerking met Heuvelheem. Met dank aan Aline Van Steenbrugge (vroegere medewerkster van Heuvelheem, nu genietend van haar pensioen), die Eric met ons in contact heeft gebracht!”
Mariska: “Eric, Jens en ik zijn toen aan tafel gegaan om te kijken wat er voor ons mogelijk was. Na de meeting is hij dan aan een verhaal beginnen schrijven, met thema’s die nauw aansluiten bij de leefwereld van onze cliënten (liefde, verdriet, pesten, onmacht …). Het verhaal, gebaseerd op ‘My fair lady’, heeft hij dan in een hedendaags kleedje gestoken. Na drie maanden was het redactionele werk klaar, en konden de repetities beginnen.”
Welke andere partijen waren ook betrokken bij dit grootschalige project?
Mariska: “Het theaterstuk telde maar liefst 70 acteurs: begeleiders en cliënten van Heuvelheem vzw en Fiola vzw, cursisten uit het speciale theaterklasje van Parcour, mensen uit Welzijnsschakels Oudenaarde, acteurs uit verschillende theatergezelschappen, mensen die om een of andere reden nog nooit op scène stonden, maar wel altijd die droom koesterden, het 20-koppig Jedidja-koor… Voor Eric was het belangrijk om veel diversiteit te hebben op het podium: hij is ook op zoek gegaan naar mensen in kansarmoede, maar daar bleek de drempel jammerlijk genoeg te groot.”
Morgane en Jens, jullie hadden een rol in het toneelstuk, en nog geen kleintje ook?
Morgane: “Ik speelde Lisa, het hoofdpersonage, een arm meisje dat bloemen verkoopt op straat, en er niet echt uitziet. Op een dag komt ze Reginald tegen, een dubieuze man die met zijn moeder wedt dat hij eender welke ‘boerin’ kan omtoveren tot een keurige dame. Hij neemt Lisa op in zijn huis, geeft haar onderdak, taallessen … maar moet finaal tot de vaststelling komen dat zijn plan mislukt. Het moraal van het verhaal is dat je in essentie niemand kan veranderen, en dat je mensen moet aanvaarden zoals ze zijn.”
Jens: “Ik speelde Lucas, de jongen die verliefd is op Lisa en die altijd in haar blijft geloven ondanks haar bedenkelijk taalgebruik en grof voorkomen. Lisa duwt Lucas voortdurend weg, maar naar het einde toe, wordt de liefde stilaan wederzijds.”
Morgane: “Klopt! Dat is mijn steunmaatje, een verteller die naast mij staat, en mijn gedachten verwoordt en uitbeeldt.”
Mariska: “Gezien de lange duur en de intensiteit van het toneelstuk, was Eric op het idee gekomen om ghost players in te schakelen, een soort van back-up moest er iets onverwachts gebeuren. Bij Morgane werd het schaduwpersonage gespeeld door Leen Neirynck, een ervaren toneelspeelster van Kleine ka. Maar eigenlijk is zij nooit moeten tussenkomen, want Morgane heeft het perfect gedaan!”
Morgane: “Er was echt een goede connectie met Leen. Wanneer ik het wat moeilijk had tijdens de repetities of de voorstelling, sprak zij telkens op mij in. Ik heb veel aan haar gehad.”
Mariska: “Ik moest samen met Tine Hebbelynck de coördinatie opnemen van het toneelstuk, zorgen dat onze cliënten op het juiste moment naar voren kwamen, hun kostuums klaarzetten, onverwachte probleempjes oplossen, het vervoer regelen … Gelukkig konden we rekenen op de hulp van heel wat andere mensen: Lieve (Eric zijn vrouw), Aline, Myriam, Naomi, Andreas, Veronique, Ruth, Betty …”
Het stuk is zes maal voor een volle zaal gebracht. Is alles telkens vlot verlopen?
Mariska: “Het was organisatorisch zeker een uitdaging. Je mag nog zo goed voorbereid zijn, je krijgt altijd met onverwachte problemen te kampen. Zo was het tijdens de voorstellingen extreem warm buiten, waardoor sommige cliënten achter de schermen extra aandacht nodig hadden. Maar alles tezamen, is alles heel goed verlopen!”
Geen last gehad van plankenkoorts?
Morgane: “Voor mij was het telkens schipperen tussen twee gedachten: enerzijds was ik ervan overtuigd dat ik het niet ging kunnen, en anderzijds probeerde ik mij in te prenten dat het wel zou loslopen. Die tweespalt was echt vermoeiend. Toen de laatste voorstelling erop zat, was het totale decompressie! Onderweg naar huis, heb ik de hele tijd zitten wenen.”
Jens: “Ja, het was echt wel een emotionele rollercoaster. Ikzelf had tot twee dagen vóór de eerste voorstelling enorm last van mijn zenuwen. Maar eenmaal de kop eraf was, was er enkel nog sprake van gezonde stress.”
Mariska: “Bij de cliënten was er eigenlijk relatief weinig plankenkoorts. Je had wel enkele cliënten die kwaaltjes hadden, en daardoor hun rol niet volledig konden invullen. Maar dan was het kwestie van te improviseren.”
Hebben jullie je specifiek voorbereid op jullie rol?
Jens: “Van Morgane weet ik dat ze zich twee weken heeft opgesloten in haar kamer thuis om het hele script van buiten te leren. Ze kende iedereens tekst uit het hoofd. Elke keer iemand zijn tekst vergeten was, keken we naar Morgane om ons uit de nood te helpen (lacht).”
Morgane: “Dat was niets. Ik had het vooral lastig met de eindeloze repetities. Die hebben drie maand geduurd. Takes die in mijn ogen goed waren, moesten meerdere malen herhaald worden tot ze helemaal op punt stonden. Al die repetities waren best vermoeiend, zeker naarmate de eindmeet naderde.”
Mariska: “Die repetities waren inderdaad niet vanzelfsprekend. Een grote groep mensen op 1 plaats krijgen, regeling van het vervoer, cliënten die vrij laat thuiskwamen… Maar het gaf heel veel voldoening om cliënten hun droom te zien waar worden. Ze spreken er nog altijd van!”
Morgane, in welke mate kon je je met Lisa identificeren?
Morgane: “Lisa is een totaal andere persoon dan ik. Ze is veel extraverter, en kan zaken zeggen die ik nooit zou durven zeggen. Het voelde heel bevrijdend aan om haar te spelen.”
Morgane: “Tijdens de repetities was het mijn verjaardag, en toen ik aankwam, begon de hele groep te applaudisseren en mij te feliciteren. De samenhorigheid op de set was echt ontroerend.”
Jens: “De sfeer was inderdaad fantastisch. Er zijn vriendschappen gesmeed voor het leven. De voorstellingen liggen nu al even achter ons, maar we blijven afspreken. We zijn onlangs nog met een grote groep op restaurant gaan eten, en samen éne gaan drinken op de Heuvelfeesten.”
Mariska: “Het mooiste moment was voor mij telkens de felicitaties die we kregen na een voorstelling. En de ontlading met een drankje wanneer iedereen weer thuis was en alles opgekuist was. Er viel dan altijd een pak van mijn schouders.”
Hoe verliep de samenwerking met de regisseur?
Jens: “Fantastisch! Eric is enorm gedreven en getalenteerd, en heeft een groot hart! Hij heeft het project meteen bij de hand genomen, heeft het verhaal volledig uitgeschreven, de casting en sponsoring geregeld … en dat allemaal op vrijwillige basis! Alles moest kosteloos zijn, daar stond hij op!”
Mariska: “Eric verdient echt een standbeeld! Hoe hij zich telkens flexibel opstelde, hoe hij telkens bijstuurde als dat nodig was… Het was echt inspirerend om hem aan het werk te zien!”
Zijn er plannen voor een vervolg?
Jens: “Eric sprak aanvankelijk zijn ambitie uit om elke tien jaar zo’n inclusief toneelproject op poten te zetten. Maar meteen na de voorstelling, was dat twee jaar (lacht). Dus een vervolg in 2025? Het kan zo maar!”
Mariska: “De toneelmicrobe zal sowieso aanwezig blijven, want in samenwerking met Parcour Oudenaarde en geïnspireerd door ‘Lisa’, organiseert Heuvelheem dit jaar een toneelcursus. De lessen zijn begin september van start gegaan!”
Waren er gezien het succes geen plannen om het toneelstuk op nationale schaal te spelen?
Jens: “Dat idee is geopperd. Maar we zagen ook dat onze cliënten een beetje op waren, en voor ons komt hun gezondheid op de eerste plaats. We hadden perfect nog enkele zalen kunnen laten vollopen, maar dat zou dan misschien ten koste gegaan zijn van hun gezondheid.”
Wat is er met de opbrengst gebeurd?
Jens: “Er was een opbrengst van 30.000 €. Dat bedrag is onder drie organisaties verdeeld: vzw De Hoop (zorgvoorziening voor mensen met NAH oftewel niet aangeboren hersenaandoeningen), ZoWijs (opvang en ondersteuning voor kinderen en jongeren met een beperking) en Heuvelheem. Met de opbrengst hebben we alvast een duo-fiets ter waarde van 12.000 euro aangekocht voor onze fietsdonderdagen! Met dank dus aan Eric en Kleine Ka!”
De duofiets is intussen al volop in gebruik, en zichtbaar goedgekeurd door onze cliënten.
