Al twee decennia lang trekken onze cliënten op donderdag richting vzw ’t Sneukelwiel in Wortegem-Petegem voor een heerlijke fietstocht door de Vlaamse velden. De man achter dit fraai initiatief, Rik Ottevaere, ging na een lange carrière bij Heuvelheem in 2017 op pensioen, maar is vandaag op zijn 70e nog lang niet uitgeblust. Samen met ons Flexteam en tal van vrijwilligers, bezorgt hij onze cliënten nog steeds sportieve en zorgeloze donderdagen. Wij zochten hem op in zijn thuiswoning en luisterden met veel belangstelling naar hoe de fietsdonderdagen precies tot stand kwamen.
Het prille begin
We schrijven eind 1976! Rik is een jonge kinesist met een sociaal hart die bij Heuvelheem aan een nieuw professioneel hoofdstuk begint. “Het was ongeveer één jaar na de oprichting van de organisatie”, herinnert hij zich nog goed. “Voor mij waren het spannende tijden, zeker toen ik ook het sportieve luik voor mijn rekening mocht nemen.” Aanvankelijk hield deze nieuwe verantwoordelijkheid een wekelijks uitstapje naar de lokale sporthal in, maar al snel worden andere sportactiviteiten op poten gezet, voornamelijk ter voorbereiding van de zogenaamde ‘manifestaties’*. Het is tijdens die activiteiten dat de kiem wordt gelegd voor de vele fietsinitiatieven die na de eeuwwisseling zullen plaatsvinden.
Gebeten door de fietsmicrobe
Vanaf 2000 zet Heuvelheem sterk in op de fiets. In dat jaar organiseert Rik met vzw ’t Sneukelwiel de eerste editie van de sneukeltocht, een geanimeerde fietstocht die vanaf dan jaarlijks op 15 augustus wordt herhaald. Maar Rik wil meer en gaat op zoek naar een locatie van waaruit hij ook wekelijkse fietstochten kan aanbieden aan personen met een beperking : “In 2002 kregen we de toelating van Raf Hooghe om op zijn boerderij vlakbij het gemeentelijk domein de Ghellinck in Elsegem de fietsen van ’t Sneukelwiel te stallen, met in de buurt vooral vlakke, rustige en gemakkelijke wegen. Een perfecte fietslocatie dus voor mensen met een beperking”, schetst Rik de ideale ligging van de boerderij. “Het was meteen ook de geboorte van de fietsdonderdagen!”
België wordt te klein
In 2005 gaat Rik nog een stapje verder, en lanceert hij een driedaagse fietstocht naar Nederland. De eerste editie – met 34 cliënten en 34 vrijwilligers – is zo’n succes dat het fietskamp vanaf dan jaarlijks wordt herhaald, en op termijn wordt opengetrokken naar andere voorzieningen en particulieren. Vanaf 2017 waren er zo veel deelnemers, dat het event zelfs werd opgesplitst in twee delen: van maandag tot woensdag en van woensdag tot vrijdag.
’t Sneukelwiel, niet enkel voor mensen met een beperking
In 2012 maakt Rik, in samenwerking met Toerisme West-Vlaanderen, een toegankelijke en bewegwijzerde fietsroute voor fietsliefhebbers die de streek op een nieuwe manier willen verkennen. De fietsroute loopt van Elsegem tot Bossuit, strekt zich uit over 35 km, en is zo goed als helemaal vlak.
In 2016 komt daar een tweede fietslus bij: “Want ééntje is gééntje”, haalt Rik een oude zegswijze boven. “Deze lus van 21 km loopt van Oudenaarde tot Elsegem, en vormt samen met de eerste lus de sneukelfietsroute. Het hele parcours is bewegwijzerd met zeshoekige borden met rode of blauwe opdruk (rode en blauwe route), en kwam tot stand met de steun van ‘de 24 uren van Oudenaarde’ en tal van andere instanties, bedrijven en gemeentebesturen.”
Corona brengt roet in het eten
2020 wordt een donker jaar voor ‘t Sneukelwiel: niet alleen is Rik lange tijd out door een ziekenhuisbacterie en hartoperatie, de fietsprojecten worden ook on hold gezet door de coronacrisis.
“Dat hoofdstuk is gelukkig afgesloten”, slaakt Rik een zucht van opluchting. “In 2021 waren er al weer 100 uitleningen, goed voor 1100 fietsbeurten. De aandacht kan dus weer op de toekomst gericht worden!”
Wat brengt die toekomst?
Ondanks zijn pensioen, zit afbouwen er niet in voor Rik, zelfs niet nadat hij enkele weken geleden zijn kniepees afscheurde: ”Ik heb toen noodgedwongen de pauzeknop moeten induwen, maar ik heb negen kleinkinderen, dus tijd om mij te vervelen heb ik niet. Gelukkig gaat het steeds beter met de knie, en zou ik tegen de lente weer in staat moeten zijn om onze fietstochten te begeleiden.”
* Sportevenementen die een tiental keer per jaar plaatsvonden zoals ‘Spel zonder grenzen’, petanquen, tweeurenloop …
De fietsdonderdagen: praktische info
Elke donderdag (van 15/03 tot 15/11) wordt er gefietst bij Heuvelheem (als het weer het toelaat). Onze cliënten trekken dan met de bus naar ’t Sneukelwiel in Wortegem-Petegem waar ze een fiets op maat krijgen voor een heerlijk fietstochtje door het groene hart van Oost-Vlaanderen. En met vrijwilliger Edwin, die steevast de kop trekt, en de streek als zijn broekzak kent, is geen enkele fietstocht dezelfde.
Dankzij de samenwerking tussen ons Flexteam en ’t Sneukelwiel worden altijd voldoende vrijwilligers opgetrommeld om onze cliënten te begeleiden en alle speciale fietsen te bemannen.
De werking is volledig gesteund op vrijwilligers. Wil je graag ook je steentje bijdragen door mee te fietsen, fietsen te herstellen, of op een andere manier? Stuur dan een mail naar desneukelfiets@telenet.be of bel naar 0497 45 62 94. Alle steun is welkom!